Gestreepte dolfijn (Stenella coeruleoalba). Illustratie: Rob van Assen - © ArtBoutique

Classificatie 

Klasse: Mammalia (zoogdieren) 
Orde: Cetacea (walvissen)
Onderorde: Odontoceti (tandwalvissen)
Familie: Delphinidae (dolfijnen)
Geslacht: Stenella
Soort: Stenella coeruleoalba (gestreepte dolfijn)

Namen
Nederlands: gestreepte dolfijn
Engels: striped dolphin; euphrosyne Dolphin; whitebelly; blue-white dolphin; Meyen's dolphin; Gray's Dolphin; streaker porpoise
Frans: dauphin bleu et blanc
Spaans: estenella listada
Duits: Blauweißer delphin, Gestreifter delphin

Foto: FIRMM www.firmm.org

© 2002 Kustvereniging EUCC, Leiden

Omschrijving
Net als vele andere dolfijnachtigen, hebben gestreepte dolfijnen een gestroomlijnd lichaam. De rugvin is lang en gebogen en de buikvinnen zijn lang en smal. De snuit is smal en lang. In boven- en onderkaak bevinden zich 43 tot 50 tanden.

Kleur
Rug, inclusief rugvin, donker staalblauw. Zijden licht grijs. De onderzijde is licht gekleurd, vaak roze. Buikvinnen en staart zijn donker. Opvallend zijn de donkere strepen, waarvan de meest opvallende een brede donkere blauwzwarte streep is, die langs het hele lichaam loopt, van oog tot anus, en de kleuren van de zijden en de onderzijde scheidt. Andere donkere strepen lopen tussen het oog en de buikvin (dwars door de roze-witte kleur) en van het oog naar achteren ook dwars door de roze-witte kleur, tot iets boven en achter de bukvin. De lichtere grijze kleur op de zijde vorkt naar boven in de donkere kleur van de rug, net onder de rugvin.

Lengte
Mannetjes: 1,90 - 2,60 m; vrouwtjes: 1,90 - 2,10 m; pasgeborenen: 0,90 - 1 m.

Gewicht
Volwassenen: 90 - 150 kg (max. 157 kg); pasgeborenen: 11,3 kg.

Verspreiding
Warme gematigde, tropische en subtropische wateren over de gehele wereld. Atlantische Oceaan, Indische Oceaan (ten noorden van 35° Z.B.), Stille Oceaan (tussen 35° N.B. en 15° Z.B.), alsook de Middellandse Zee, Caraïbische Zee en de noordelijke Golf van Mexico. Heel af en toe zijn ze te vinden in de Noordzee, maar dat is een zeldzaamheid.

Habitat
Zowel van de kust af als langs de kust in warme gematigde, subtropische en tropische wateren. Vermijdt oppervlaktewateren onder 20°C.
In Japanse wateren zijn er zelfs drie verschillende typen gestreepte dolfijnen: één in kustwateren en twee in dieper water.

Voedsel
Vissen, inktvissen en schaaldieren. Gestreepte dolfijnen in de Middellandse Zee eten vooral inktvissen, die in de noordoostelijke Atlantische Oceaan vooral vis (vaak kabeljauw).

Gedrag en voortplanting

Foerageren
Gestreepte dolfijnen jagen in groepen van 100 tot 500 individuen.

Sociaal gedrag
Groepsgrootte varieert van een beperkt aantal dieren tot een paar duizend, maar ligt meestal tussen 100 - 500. Daarbinnen worden drie groepen onderscheiden: kalveren ouder dan ca. 2,5 - 3,5 jaar; niet-voortplantende volwassenen en voortplantende volwassenen.

Geluiden
Klik- en fluitgeluiden. gestreeptedolfijn.wav (32 Kilobytes)

Mobiliteit
Gestreepte dolfijnen zijn snelle, actieve zwemmers. Vaak surfen ze op de boeggolf van schepen (vooral in de Atlantische Oceaan), ze draaien rondjes op hun staart en maken salto's. Gestreepte dolfijnen kunnen maar liefst 7 meter uit het water springen.

Bijzonderheden
Wanneer ze in heel grote groepen zwemmen, is altijd ongeveer een derde van de groep boven water.

Volwassenheid
Mannetjes: 7 - 15 jaar, vrouwtjes:  5 - 13 jaar.

Voortplantingscapaciteit
Elke vier jaar.

Voortplantingsperiode
Verschilt per werelddeel: in de winter en vroege zomer in de Stille Oceaan bij Japan en in de herfst in de Middellandse Zee. Draagtijd: 12 - 13 maanden.

Zoogtijd
Bijna 16 maanden, maar er zijn ook bronnen die 18 maanden aanhouden.

Levensverwachting
57 jaar.

Bedreigingen
De belangrijkste bedreiging is verstrikking in visnetten. Gestreepte dolfijnen die levend gevangen worden, worden vaak door vissers gedood omdat ze de dolfijnen als concurrenten zien.

Op gestreepte dolfijnen wordt ook actief jacht gemaakt: in de westelijke Pacifische Oceaan worden er jaarlijks 2.000 - 4.000 gevangen door drijfjacht (bijv. door Japan); ze worden soms met harpoen gejaagd in de oostelijke Atlantische Oceaan.
Andere bedreigingen zijn: achteruitgang van de leefomgeving en vangst voor gevangenschap, wat nog steeds gebeurt, ondanks dat bekend is dat ze niet succesvol getraind kunnen worden.

Bescherming
IUCN Red List 2002: lower risk, conservation dependent
CITES: Appendix II
EU Habitatrichtlijn, bijlage IV
Bern Conventie Appendix II
Bonn (ook bekend als CMS) Conventie Appendix II

Aantallen
Plaatselijk algemeen. Exacte aantallen onbekend.

Samenstelling: Niko den Hollander, vereniging Kust & Zee